Chwilę mi zajęło. Najważniejsze jednak, że się zebrałem, aby pokazać rolę dojrzale przemyślanej przestrzeni publicznej na przykładzie Bryant Park, położonego w samym sercu Manhattanu, między 40. a 42. oraz 5. a 6. Aleją.
Dziś to jedno z najbardziej lubianych miejsc publicznych w Nowym Jorku:
Park ten stanowi przykład, jak przestrzeń publiczna może integrować społeczność, promować różnorodność kulturową oraz wspierać zrównoważony rozwój miejski. Mnie zachwyca i lubię tam spędzać czas, będąc w tym mieście.
Park to przede wszystkim oaza spokoju w centrum tętniącej życiem wielkiej metropolii. Położenie obok the New York Public Library, zieleń, fontanny i wygodne miejsca do siedzenia, przyciągają mieszkańców i turystów, oferując oddech od zgiełku miasta. To miejsce, gdzie można na chwilę zwolnić tempo, poczytać książkę, spotkać się z przyjaciółmi lub po prostu odpocząć na trawie.
Nie zawsze tak było. Park ma długą i fascynującą historię, która sięga XIX wieku. Jego rozwój i przekształcenia na przestrzeni lat są przykładem, jak przestrzeń publiczna może ewoluować, aby spełniać potrzeby zmieniającego się miasta.
W 1823 roku teren, na którym obecnie znajduje się Bryant Park, był cmentarzem, gdzie grzebano ubogich i bezdomnych mieszkańców Nowego Jorku. W 1840 roku cmentarz zamknięto, a w 1847 roku teren ten przekształcono w rezerwuar wodny.
W 1853 roku na miejscu dzisiejszego parku odbyła się Wystawa Światowa – „Exhibition of the Industry of All Nations„. Po zakończeniu wystawy teren przeszedł kolejne zmiany i w 1871 roku przekształcono go w otwarty dla publiczności Greenmarket. To był w zasadzie punkt zwrotny roli tego miejsca.
W 1884 roku park został nazwany na cześć Williama Cullena Bryanta, poety i dziennikarza, który był zagorzałym orędownikiem przestrzeni publicznych i parków w miastach.
Na początku XX wieku Bryant Park stał się mniej popularny, a jego stan zaczął się pogarszać. W latach 30. XX wieku, w ramach projektów New Deal, przeszedł znaczącą renowację. Dodano nowe aleje, fontanny i zielone przestrzenie, co na krótko przywróciło jego popularność. Jednakże w latach 60. i 70. XX wieku park znów popadł w zaniedbanie. Stał się miejscem działalności przestępczej, a mieszkańcy zaczęli unikać tej okolicy. Dopiero w latach 80. XX wieku rozpoczęto poważne prace renowacyjne mające na celu przywrócenie parkowi jego dawnej świetności.
W 1980 roku powstała organizacja non-profit Bryant Park Corporation (BPC), której celem było przywrócenie świetności miejscu i profesjonalne zarządzanie parkiem. Pod kierownictwem Dana Biedermana, BPC przeprowadziła kompleksową renowację parku, która zakończyła się w 1992 roku. Zrewitalizowano przestrzeń, dodano nowe alejki, meble miejskie, oraz stworzono liczne atrakcje dla odwiedzających.
Bryant Park jest dziś miejscem licznych wydarzeń kulturalnych, które integrują społeczność i wzbogacają życie kulturalne miasta. Od letnich koncertów na świeżym powietrzu, przez wieczory filmowe, aż po zimowe lodowisko. Park tworzy ofertę dla każdego, niezależnie od wieku i zainteresowań, a podejmowane inicjatywy przyciągają mieszkańców i promują różnorodność kulturową, wzmacniając więzi społeczne.
Park odgrywa także ważną rolę we wspieraniu lokalnych biznesów. Kawiarnie, restauracje i kioski w okolicach parku korzystają z dużej liczby odwiedzających, co przyczynia się do rozwoju lokalnej gospodarki. W Parku organizuje się targi rzemiosła i jedzenia, które promują lokalnych przedsiębiorców i artystów, dając im możliwość dotarcia do szerszej publiczności.
Warto podkreślić, że Bryant Park jest również miejscem, gdzie promuje się edukację ekologiczną i zrównoważony rozwój. Programy edukacyjne i warsztaty na temat ekologii, recyklingu i ogrodnictwa miejskiego są dostępne dla dzieci i dorosłych. Park posiada własne ogrody, które są dobrym przykładem, jak można integrować zieleń miejską w strukturze miasta.
Ważnym wyróżnikiem Bryant Park jest jego otwartość i dostępność dla wszystkich. Jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, udostępnia bezpłatnie sieć Wi-Fi oraz liczne miejsca do siedzenia. Takie enklawy jak Bryant Park przypominają nam, jak ważne są spokojne wyspy w miejskiej dżungli – czyli miejsca, które nie tylko upiększają miasto, ale także budują silniejsze, bardziej zintegrowane społeczności.
Komentarz ekspertki ds. promowania zrównoważonych przestrzeni miejskich:
Historia Bryant Park jest przykładem bardzo udanej rewitalizacji miejskiej przestrzeni, która dzięki współpracy władz miasta, organizacji non-profit i społeczności, stała się tętniącym życiem miejscem spotkań, wydarzeń kulturalnych i rekreacji.
Pomysł na stworzenie i rozwój Parku jako przestrzeni publicznej był inspirowany potrzebą posiadania otwartych, dostępnych dla wszystkich miejsc w mieście, które zapewniają mieszkańcom możliwość odpoczynku, rekreacji i integracji społecznej. Wizja Williama Cullena Bryanta oraz zaangażowanie takich osób jak Robert Moses i Dan Biederman były kluczowe dla przekształcenia tego miejsca w to, czym jest dzisiaj – oazę spokoju i centrum życia kulturalnego w sercu Nowego Jorku.
Bryant Park jest więc nie tylko piękną przestrzenią zieloną, ale również symbolem możliwości odrodzenia i rewitalizacji miejskich przestrzeni, które mogą służyć społeczności na wiele różnych sposobów.
Zmieniając nasze miasto czerpiemy inspirację z tego typu projektów. Dziś wrażliwość społeczna jest na znacznie wyższym poziomie, dlatego też oferta miejsc musi uwzględniać szerokie spektrum zagadnień, takich jak otoczenie, kultura, dostępność, ale także bardziej praktyczne jak darmowe wifi czy też stoliki aby zjeść bezpłatnie przyniesiony ze sobą lunch.
Gdy będziecie w Nowym Jorku, nie zapomnijcie odwiedzić Bryant Park i zajrzeć na kawę do pobliskich tarasów biblioteki – THE NEW YORK PUBLIC LIBRARY.
Krzysztof Dresler
